2014/02/14

Aizkora

Aizkora asmakizun oso garrantsitzu bat da. Asmakizun hau egurra mosteko balio du, baina erdiaroan animaliak hiltzeko erabiltzen zen. Asmatu izan ez balitz egurra moztea nekez egingo zen. Asieran harrizkoa zen (uste dut harriren izena silex dela) gaur egungo haizkorak metaleskoak dira eta askoz erraz mosten da egurra lehen baino.   

Txirrika





Txirrika hainbat modutan deitu daiteke, trokola edo polea.
Indarra transmititzeko balio duen makina simple bat da. Kanaldun gurpil bat da eta bertatik hari edo soka bat pasatzen da. Sokaren alde batean igo nahi dena jartzen da eta beste aldetik indarra egiten da.   Indarraren tamaina gutxiagotu daiteke, eta aldi berean igoera edo jaitsiera abiadura ere txikiagotzen da.
Txirrika arrantzako kanaberarako erabili daiteke.

Mota desberdineko txirrikak daude:

Polea sinple finkoak edo txirrika finkoa: Indarra egiten den norantza aldatzeko abantaila ematen du, baina ez du gutxiagotzen egin beharreko indarraren magnitudea.

Polea sinple mugikorrean : Igo nahi dena poleara lotzen da eta sokaren mutur bat finkatzen da. Gero beste aldetik tiratuz bai polea eta bai  pisua igotzen da aldi berean.

TORNUA

                             
                 

Ardatz baten ingurua biratzen duen zilindroz osatutako makina  eta pisuak beti gora altxatzeko erabiltzen den makina sinplea da.Tornua oraindikan erabilkorra da  putzutik ura ateratzeko, erebai musika-kutxatiletan musika entzuteko, penduluzko erlojuen giltzak mugiarazteko etb. Gazteleraz tornu hitza torno esaten da eta ingeleraz lathe.Tornua asmatu izan ez balitz zailtasun gehiago izango genuen objektu pisutzuak altxatzeko. Hemen duzute tornu baten argazkia:    

Tornua



Ardatz baten inguruan biratzen duen zilindroz osatutako makina da tornua. Pisuak behetik tornua dagoen mailaraino altxatzeko erabiltzen da tornua.
Makina sinplea da gizakia antzinatik erabiltzen dituen lan fisikoa errazteko.

Hori asmatu izan ez balitz, zailtasunak izango genituzke pisuak behetik ateratzeko.

IGITAIA

Horrelahoak ziren neolitoko igitaiak


      Pinuaren resina erleen argizaria eta
egurra erabili zuten hori egiteko


                                                                                                                                                                                                                                                                                               


 


Uzta biltzeko edo belarra ebakitzeko lanabesa,  metalezko xafla batez eta eskutiki labur batez osatua. 

 Igitaia segaren antzeko tresna bat da, neurri txikiagoko denez esku bakar batekin heldu daitekeena.

Ziria

Ziria da metalezko edo egurrezko pìeza bat. Ziria normalean zapala eta zorrotza izaten da, ziria emborrak erreztazunez mozteko balio du. Ziria asmatu izan ez balitz enborrak errestazunez ezin ziren mostuko.